شاید برای شما هم پیش آمده باشد، زمانهایی در زندگی روزمره پیش آمده باشد که اصرار داشتیم فعالیتی رأس یک زمان مشخص بدون اینکه در آن لحظه نیازی به حضور ما باشد؛ انجام یا متوقف شود. در یک فرآیند صنعتی یا حتی در فعالیتهای خانگی متناسب با تجهیزات برقی، این امر بر عهده تایمرها است. تایمرها دارای انواع مختلف بر حسب شرایط کار و نوع فعالیت هستند.
برای خرید تایمر زیمنس می توانید بر روی کلمه لینک شده کلیک کنید.
تایمر چیست؟
تایمر یا رله زمانی مجموعه کلیدی است که از یک سری کنتاکت های باز و بسته تشکیل شده است. مکانیزم عملکرد تایمرها بدین شکل میباشد که با وصل جریان برق به منبع تغذیه آن، بر اساس تنظیمی که روی آن صورت گرفته و پس از مدت زمان تعیین شده عمل میکند و کنتاکت های داخلی آن تغییر وضعیت میدهند، بدین صورت که کنتاکت های بسته آن باز و کنتاکت های باز آن بسته میشوند.
تایمرهای برقی یا رلههای زمانی وظیفه دارند تا مدار را برای مدت زمانی خاص کنترل کنند. یا به عبارت دیگر این تایمرها به عنوان تنظیم کننده زمان، بین دو عملکرد متفاوت در مدار مورد استفاده قرار میگیرند. تایمرها در صنعت از کاربرد بسیار زیادی برخوردار هستند.
علاوه بر این، از تایمر در صنایع مختلف مثل خط تولید کارخانهها یا صنایع غذایی برای مشخص کردن زمان مورد نیاز برای انجام هر بخش از فرآیند کار استفاده میشود.
از تایمر میتوان در مصارف سادهتر در ساختمانها یا حتی منازل برای کاهش هزینه یا مصرف انرژی استفاده کرد. مثلاً برای قطع و وصل تجهیزات بعد از مدت زمان مشخص از تایمر استفاده کنیم یا سیستم روشنایی منزل را بعد از مدت زمان مشخصی قطع کنیم.
مناسب برای کارگاههای صنعتی، گلخانهها، مغازه و فروشگاه و سوپر مارکت، مرغداریها و گاوداریها و هزاران جای دیگر که شما نیاز به روشن و خاموش کردن وسایلی همچون لامپ و لوازم روشنایی و تابلو مغازه و ویترین و کولر (در نقش ریموت کنترل کولر آبی یا گازی با تعیین زمان) یا وسایل گرمایشی برقی مثل بخاری برقی و گرم کنندهها و دستگاههای تهویه و تصفیه آب یا هوا و پمپ آبیاری درختان و گلخانه و هزاران وسیله الکتریکی دیگر در زمانهای دلخواه و مشخص یا نامشخص.
تایمرها در اصل به عنوان یک واسطه عمل نموده و بین سیم کشی دستگاه مورد نظر و جریان برق قرار گرفته و طبق تنظیمات شما در زمانهای معین شده برق آن وسیله را قطع یا وصل میکند.
تایمرها به دو دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتاند از:
- تایمرها یا کلیدهای زمانی آنالوگ
- تایمرها یا کلیدهای زمانی دیجیتال
و هر کدام یک از این دستهها به سه قسمت نصب روی ریل، پریز دار و نصب روی دیوار تقسیم میشوند.
مجدداً هم تقسیم بندی اینکه برای ۶۰ دقیقه بخواهید یا روزانه یا هفتگی وجود دارد. که تنظیمات هر کدام مقداری تفاوت دارد. و حتی مدل دیجیتال آن نرم افزار خاص خود را دارد.
الف ) تایمر سخت افزاری
ب ) تایمر نرم افزاری
دسته بندی انواع تایمر آنالوگ
1) تایمربادی، نیوماتیکی یا پنوماتیکی
تایمرهای بادی از نوع مکانیکی هستند که با علم پنوماتیک یا نیوماتیک که در خصوص کار با فشار هوا است؛ کار میکند. این تجهیز از یک کنتاکت باز و یک کنتاکت بسته تشکیل شده است که بر روی کنتاکتور نصب میگردد. تایمر بادی از نوع تایمر تأخیر در وصل است که عملکرد آن بر اساس فعال و غیر فعال شدن بوبین کنتاکتوری است که بر روی آن نصب شده است. این تایمر عموماً در مدارهای ستاره مثلث برای تغییر وضعیت حالت ستاره به مثلث مورد استفاده قرار میگیرد.
برای مشاهده محصولات و خرید انواع کنتاکتور اشنایدر اصل به صفحه محصولات مراجعه کنید.
2) تایمر هیدرولیکی
تایمر هیدرولیکی همانگونه که از نام آن پیداست براساس علم هیدرولیک که در خصوص کار با فشار روغن است؛ کار میکند. این تایمر نیز از نوع تأخیر در وصل بوده و زمانی که به جریان برق متصل میگردد مقداری روغن در داخل رله جابجا میشود. برای بازگشت روغن به محل اولیه مدت زمانی لازم است که این مدت زمان به عنوان زمان تایمر شناخته میشود.
3) تایمر حرارتی
تایمر حرارتی همانند تجهیز بی متال از تیغه بی متال و خاصیت آن بهره میبرد. زمانی که جریان را از تایمر عبور میدهیم، به مرور زمان بی متال گرم شده و دستور قطع یا وصل مدار را صادر میکند. آنچه که در خصوص این مدل از تایمرها اهمیت دارد دقت آن است. این نوع تایمر با توجه به نوع کارکرد دارای دقت کمی بوده و از آب و هوای محیط تأثیر میپذیرد.
4) تایمر موتوری یا تایمر الکترومکانیک
این تایمر متشکل از یک موتور کوچک است که از طریق چرخ دنده یک دیسک را در مقابل میکروسوئیچ میچرخاند. شما میتوانید محل دیسک را در لحظه شروع به کار تنظیم نمائید. در ادامه با تغذیه موتور کار تایمر شروع میشود. پس از گردش و با برخورد دیسک با زائده خارجی که در زمان تنظیم قرار گرفته است؛ موتور متوقف شده و از کار می افتد و سیگنال مناسب ارسال میگردد.
5) تایمر رلهای مولتی رنج
این تایمرها از جمله پر مصرفترین نوع تایمرها میباشد که بهصورت ۸ پایه و ۱۱ پایه بر اساس تعداد کنتاکت مورد نیاز و رلهای بوده که باید در هنگام خرید به همراه پای نصب آن خریداری شود. اصلیترین امتیاز این تایمر با دیگر مدلها مولتی رنج بودن و پشتیبانی از دامنه بالای ولتاژی است. این مدل از تایمر محدودیت زمانی مدلهای قبلی را نداشته و از ۰٫۰۵ ثانیه تا ۳۰۰ ساعت را پوشش میدهد. همچنین این تایمر قابلیت برنامه ریزی داشته و در نتیجه تأخیر در قطع یا تأخیر در وصل میباشد.
6) تایمر الکترونیکی
از تايمرهاي الكترونيكي براي تنظيم زمانهای كمتر از ثانيه تا چندين ثانيه استفاده میشود. در ساختمان اين تايمرها از مدارها و اجزاي الكترونيكي استفاده شده است.
در نوعي از اين تايمرها با شارژ و دشارژ شدن يك خازن بوبين يك رله كوچك تحريك میشود. اصول ساختمان تايمر الكترونيكي بر مبناي مدار RC (خازن و مقاومت) و برحسب تأخیر زماني استوار است. تنظيم اين نوع تايمرها بستگي به مقدار مقاومت سر راه خازن دارد.
در سادهترین نوع تايمر الكترونيكي در تايمر نوع خازني، رله هنگامي وصل میشود كه خازن شارژ بشود و ولتاژ دو سر آن برابر ولتاژ وصل رله گردد. پس از وصل رله، بار ذخيره شده در خازن روي مقاومتي كه توسط كنتاكت باز رله به دو سر خازن وصل میشود تخليه میگردد. در اين نوع با تغيير ظرفيت خازن میتوان زمان تايمر را تنظيم كرد.
7) تایمر عقربه دار ریلی
این تایمر آنالوگ دارای باتری ذخیره دار و قابل شارژ میباشد. همچنین از آن میتوان برای برنامه ریزی روزانه و تنظیم زمان بهصورت تابستانه و زمستانه استفاده کرد. کمترین زمان تنظیم این مدل تایمر ۱۵ دقیقه بوده و خطای آن در هر روز کمتر از یک ثانیه میباشد. این تایمر از رنج ولتاژی ۱۱۰ تا ۲۲۰ ولت پشتیبانی میکند و بر روی ریل قابل نصب است. این تایمر از نوع کاربرد و عملکرد بهترین و با امکانات ترین تایمر آنالوگ موجود در بازار میباشد.
انواع تایمرهای دیجیتال
به فراخور دستور، عملکرد و شرح عملیات شما تایمرهای دیجیتال با برندهای مختلفی در بازار موجود هستند. تفاوت آنچنانی بین مدلهای مختلف تایمرهای دیجیتال وجود ندارد و عمده تفاوت آنها در ولتاژ تغذیه و کنتاکت های کمکی میباشد. تایمرهای دیجیتالی با استفاده از دکمههای کنترلی قرار گرفته در زیر صفحه نمایش آنها تنظیم شده و بر روی صفحه نمایش زمان تنظیم شده و زمان سپری شده قابل مشاهده است. از جمله نقاط قوت این تایمرها، این است که، احتمال خطا در این تایمرها بسیار ضعیف است و میتوانیم بگوییم فاقد خطا میباشند. این تایمرها توانایی عملکرد در هر دو حالت تأخیر در وصل و تأخیر در قطع را دارا هستند و در برخی از برندها دارای امکانات بیشتری مانند کنترل موتورهای چپگرد و راستگرد میباشد.
مطالعه مقاله نکات کاربردی آموزش اتصال تایمر به کنتاکتور