آموزش نصب آسان کنتاکتور زیمنس به همراه فیلم آموزشی

چگونه می‌توان یک کنتاکتور را به‌آسانی نصب کرد؟

یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات در برق صنعتی و سیستم‌های قدرت، کنتاکتور است. در این مقاله قصد آن را داریم تا شمارا با این تجهیز پرکاربرد آشنا کنیم و مطالبی را درباره کنتاکتور و ساختار و انواع آن بیان می‌کنیم.

کنتاکتور چیست؟

یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات در برق صنعتی و سیستم‌های قدرت، کنتاکتور زیمنس است که در ولتاژها و جریان‌های مختلفی در بازار ارائه می‌شوند. در ساده‌ترین تعریف، کنتاکتور یک دستگاه سوئیچینگ (کلید زنی) الکتریکی است که برای خاموش و روشن کردن یک مدار الکتریکی استفاده می‌شود. به عبارتی کار اصلی کنتاکتور کنترل جریان است. وجود کنتاکتور در مدار سبب می‌شود با به وجود آمدن یک جریان کوچک در ورودی، یک جریان بزرگ در خروجی قطع و وصل شود.

کنتاکتور یک نوع خاص از رله است اما یک تفاوت پایه‌ای بین کنتاکتور و رله وجود دارد و آن این است که کنتاکتور بیشتر در دستگاه‌هایی کاربرد دارد که ظرفیت تحمل جریان بالاتری دارند درحالی‌که رله برای دستگاه‌هایی با جریان پایین‌تر مورداستفاده قرار می‌گیرند.

انواع مختلفی از مخاطبین در یک کنتاکتور وجود دارد، و آن‌ها عبارت‌اند از؛ تماس کمکی، برق تماس، و فنر تماس. تماس برق دو نوع دارد که عبارت‌اند از: تماس ثابت و متحرک.

کنتاکتور اصل مانند کنتاکتور اشنایدر یا زیمنس ساختاری به‌هم‌پیوسته دارد و به‌راحتی قابل‌نصب است.

پیشنهاد مطالعه مقاله: اتصال تایمر به کنتاکتور

نحوه عملکرد کنتاکتور زیمنس چگونه است؟

کنتاکتور به‌طورکلی در دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که باید به‌طور مکرر با قطع و وصل مدار خاموش و روشن شود. نحوه عملکرد کنتاکتور زیمنس بسیار ساده می‌باشد، جریانی که در کنتاکتور جریان دارد، بوبین کنتاکتور را برق‌دار می‌کند سپس بوبین برق‌دار شده یک میدان مغناطیسی را ایجاد می‌کند.

این میدان باعث حرکت جوشن (آرمیچر) کنتاکتور می‌شود و درنهایت مدار بین کنتاکت‌های ثابت و متحرک کنتاکتور توسط یک کنتاکت بسته (به انگلیسی Normally Close به‌اختصار NC) تکمیل می‌شود و این امکان را فراهم می‌کند تا جریان از طریق کنتاکت‌ها به بار منتقل شود. زمانی که جریان کنتاکتور قطع شود، بوبین بی‌برق شده و مدار را باز می‌کند. به‌بیان‌دیگر، تعدادی کنتاکت باز، بسته و تعدادی کنتاکت بسته، بازخواهد شد. چون لازم است که از تمام کنتاکت‌های کنتاکتور زیمنس جریان یکسانی عبور کند، کنتاکتورهای استانداردشده معمولاً سه کنتاکت اصلی برای مدار فرمان دارند.

مقدار کمی ‌از جریان جاری در کنتاکتور زیمنس توسط بوبین مصرف می‌شود، برای کاهش این برق مصرفی، مدارات اقتصادی به کار گرفته می‌شوند که هزینه برق هدر رفت را کاهش دهد.

مقاله پیشنهادی: نحوه نصب کنتاکتور سه فاز و تک فاز در مدار

تفاوت بین کنتاکتور تک فاز با سایر کنتاکتور‌ها زیمنس در چیست؟

1. کنتاکتور تک فاز زیمنس:

کنتاکتور تک فاز زیمنس یکی از انواع کنتاکتورها است که در صنعت برق کاربرد زیادی دارد. این کنتاکتورها از یک رله و یک بوبین تشکیل‌شده‌اند. با برق‌دار شدن بوبین رله فعال و وصل می‌شود. کنتاکتور تک فاز به کنتاکتورهای ساختمانی یا بیمارستانی هم معروف هستند.

کنتاکتور تک فاز اندازه کوچک‌تری نسبت به کنتاکتور سه فاز دارد و بسیار شبیه کلید مینیاتوری است.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای کنتاکتور تک فاز در ساخت و راه‌اندازی سیستم‌های هوشمند مانند خانه‌های هوشمند است. البته این نوع از کنتاکتورها مزایای زیادی دارند ازجمله صدای قطع و وصل کم، اشغال فضای کم توسط کنتاکتور تک فاز در تابلو برق، عدم نیاز به تعمیر و نگهداری‌های فصلی و مهم‌تر از همه قیمت مناسب کنتاکتور تک فاز.

مطالعه مقاله : راه‌های حذف نویز از کنتاکتور

2. کنتاکتور سه فاز زیمنس:

یکی از انواع کنتاکتورهای زیمنس، کنتاکتور سه فاز زیمنس است. این نوع کنتاکتورها نه‌تنها در برق صنعتی بلکه در مصارف خانگی مورداستفاده قرار می‌گیرند. نصب کنتاکتورِ سه فاز مانند کنتاکتورهای تک فاز است با این تفاوت که در این نوع کنتاکتور، سه فاز ورودی به ترتیب به سه ورودی کنتاکتور یعنی L1، L2، L3 یا R، S و T وصل شده و خروجی‌های کنتاکتور یعنی T1، T2 و T3 یا U، V، W به ورودی مصرف‌کننده سه فازی که قرار است تغذیه شود متصل می‌شود. در هر کنتاکتور جریان‌های نامی مختلفی ازجمله جریان دائمی، جریان هفتگی، جریان شیفتی یا هشت‌ساعتی و ولتاژهای نامی مانند ولتاژ کار نامی، ولتاژ عایقی نامی، ولتاژ نامی تغذیه بوبین وجود دارد.

تفاوت بین کنتاکتور و رله در چیست؟

کنتاکتور یک وسیله سوئیچینگ الکتریکی است که برای خاموش و روشن کردن مدار الکتریکی از آن استفاده می‌شود. کنتاکتور یک نوع خاص از رله محسوب می‌شود، اما یک تفاوت اساسی بین کنتاکتور و رله وجود دارد. کنتاکتور بیشتر در کاربردهایی که ظرفیت حمل جریان بالاتری استفاده می‌شود درحالی‌که رله‌ها برای کاربردهای جریان پایین استفاده می‌شوند. کنتاکتورها عموماً باز هستند و هر زمان که سیم‌پیچ کنتاکتور کار می‌کند، قدرت عملیاتی را برای بار فراهم می‌کنند.

رله‌ها برای کنترل مخاطبین یک مدار الکتریکی به دلیل تغییر پارامترها یا شرایط در همان مدار یا هر مدار مرتبط دیگر استفاده می‌شوند. از طرف دیگر، کنتاکتورها برای قطع یا ایجاد اتصالات در یک مدار الکتریکی مکرر در شرایط مختلف استفاده می‌شوند.

مزایای استفاده از کنتاکتور‌های زیمنس چیست؟

• در کنتاکتورهای زیمنس برخلاف کلیدهای دستی صنعتی، سرعت قطع یا اتصال جریان الکتریکی بسیار بالا است و با استهلاک کمی انجام می‌شود.
• در ساختار آن‌ها از متریالی برای عایق استفاده‌شده است که از حفاظ و امنیت بالایی برخوردار هستند.
• ساختار کنتاکتور زیمنس به شکلی است که در صورت قطع جریان برق، کنتاکتور باعث قطع دستگاه می‌شود اما نمی‌توانند مجدداً باعث روشن شدن یا وصل شدن جریان الکتریکی در دستگاه شوند. این ویژگی از خطرات ناگهانی جلوگیری می‌کند.
• برخلاف کلید‌های دستی صنعتی، کنتاکتور‌های زیمنس قابلیت کنترل از راه دور دارند و مصرف‌کننده می‌تواند از چند محل کنترل آن را انجام دهد.

نصب آسان کنتاکتور زیمنس چگونه صورت می‌گیرد؟

روش نصب کنتاکتور زیمنس تک فاز و سه فاز کمی باهم تفاوت دارد که در اینجا به آن می‌پردازیم:

روش نصب آسان کنتاکتور تک فاز زیمنس:

کنتاکتور تک فاز دارای سه ورودی و سه خروجی است. پس برای استفاده از آن‌ها در اتصال به یک مصرف‌کننده تک فاز، باید سه ورودی را توسط یک انشعاب به هم وصل کنیم و سپس سیم فاز تک فاز را به یکی از سه پیچ ورودی (L) وارد می‌کنیم و نول را نیز به ترمینال ورودی نول کنتاکتور وصل می‌کنیم. در ضمن این نکته را باید یادآور شویم که بهتر است قبل از کنتاکتور یک فیوز قرار دهیم که اصل وجود آن به دلیل حفاظت از کنتاکتور باشد.

برای هر کنتاکتوری باید یک مدار فرمان نیز نصب کرد؛ به‌طوری‌که این مدار فرمان هم می‌تواند یک کلید فرمان باشد و هم می‌تواند یک شستی توقف/ شروع باشد. کلیدهای فرمان دقیقاً مانند کلیدهای تک پل برق هستند، با این تفاوت که کلیدهای تک پل در آمپرهای پایین و کلیدهای فرمان در تابلو برق‌ها به کار می‌روند. برای نصب کلید فرمان نیز کافی است از خروجی فیوز به ورودی آن یک ارتباط برقرار کنیم و خروجی کلید فرمان را به ورودی A1 کنتاکتور وصل کنیم.

معمولاً شماره 3 را به‌عنوان ورودی و شماره 4 را به‌عنوان خروجی کلید فرمان روی آن علامت‌گذاری می‌کنند.

در انتها برق ورودی را وصل کرده و سپس کلید فرمان را می‌زنیم و به این صورت به کنتاکتور برق واردشده و مدار وصل می‌شود.

روش نصب آسان کنتاکتور سه فاز زیمنس:

برای نصب کنتاکتور سه فاز نیز باید مانند نصب کنتاکتور تک فاز عمل کرد. فقط در این حالت، سه فاز ورودی را به ترتیب به سه ورودی کنتاکتور (L2، L1 و L3 یا S،R و T) وصل می‌کنیم و خروجی‌های کنتاکتور (T2، T1 و T3 یا V، U و W) را به ورودی مصرف‌کننده سه فازی که می‌خواهیم آن را تغذیه کنیم، وصل می‌کنیم. مدار فرمان در کنتاکتورهای تک فاز و سه فاز مانند هم است.

این کنتاکتورهای زیمنس، نه‌تنها در برق صنعتی کاربرد دارند بلکه در برق ساختمان نیز کاربرد دارند و می‌توانیم کل برق ساختمان را روی یک کنتاکتور وصل کنیم و مانند تصاویر بالا آن را به کلید فرمان متصل کنیم و این مدل در برق منزل ما نیز استفاده‌شده و حتی یک محافظ هم به کنتاکتور وصل کرده‌ایم که اگر نوسانی در برق ایجاد شد بلافاصله محافظ خاموش شود و کنتاکتور که به محافظ وصل است نیز خاموش می‌شود، درنتیجه کل برق ساختمان به‌وسیله یک محافظ، در برابر نوسانات برق محافظت می‌شود.